De ontslagprocedure voor ambtenaren wijkt sterk af van de ontslagprocedure voor werknemers. Aan het dienstverband van de ambtenaar gaat een aanstellingsbesluit door een overheidsinstelling vooraf. In het reguliere arbeidsrecht hebben we te maken met een arbeidsovereenkomst. Dit verschil in uitgangspositie heeft gevolgen voor de rechtspositie van ambtenaren.
Ontslagbesluiten die door overheidsinstellingen voor ambtenaren worden afgegeven, zijn onderworpen aan de regels van de Algemene wet bestuursrecht. Deze geeft de ambtelijk werkgever de mogelijkheid om een ontslagbesluit te nemen. Dit ontslagbesluit kan vervolgens middels de mogelijkheid van bezwaar en beroep worden aangevochten.
De toepassing van regels van de Algemene wet bestuursrecht zorgen er ook voor dat de ambtelijk werkgever bij het nemen van een besluit zich moet houden aan een aantal belangrijke algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Zo moet een besluit zorgvuldig worden voorbereid. Ook moet het besluit goed gemotiveerd worden. Verder is een goede belangenafweging een zeer belangrijk beginsel dat in acht moet worden genomen.
Het ambtenarenrecht is zeer gestructureerd en kent een gesloten systeem van ontslaggronden. Dit heeft tot gevolg dat de ambtelijk werkgever het ontslag alleen mag baseren op een van de ontslagredenen die in de rechtspositieregeling van de ambtenaar worden genoemd. Op de volgende pagina volgt hierover een uitleg.